Genderneutraal

‘Ik wilde vanochtend mijn bloesje aantrekken, dat zit me zo-ho lekker. Maar ik dacht, nee meid, dat is toch iets te kil voor vandaag, hihi.’ Dit hoorde ik de vrouw zeggen tegen haar drie vriendinnen terwijl ze in een kringetje stonden op de parking in het bos. De vier AOW'ers - gezond en welvarend ogend - hadden er zojuist een natuurwandeling op zitten. De oude meisjes droegen allen hetzelfde soort jasje: zo’n lichtgewicht, gewatteerd ding dat 'iedereen' tegenwoordig draagt. Slechts in kleur was er onderscheid. Cyclaam, lentegroen, roestbruin en hemelblauw. De in deze leeftijdsgroep ooit zo populaire, maar nu oubollige hobbezakken van Human Nature (huismerk ANWB), hebben het definitief afgelegd tegen deze strak gelijnde, lichtgewicht jacks. Wat beide jasmodellen echter gemeen hebben is genderneutraliteit, want ach ja, dat virus waart rond.

Toen ze eindelijk waren uitgegiebeld namen de vier afscheid van elkaar ('Morgen zelfde tijd?') waarna ze zich verdeelden over twee geparkeerde auto’s. Een Volvo V60 en een Mazda CX5, glanzend nieuwe modellen. Beide stationwagens hadden een forse trekhaak. Caravanvolk dus. Nu wist ik het zeker: er hangen veel oubollige 'ANWB-jassen' in de kringloopwinkel.

Soedah

Na de capitulatie van Japan in 1945 - die dus de vrede zou moeten inluiden - brak er in het bevrijde Nederlands-Indië een heftige afterparty los. Spectaculaire hoogtepunten van dit feest waren de twee door het Nederlandse leger uitgevoerde Politionele Acties. De eerste vond plaats tussen juli 1947 en januari 1948, de tweede tussen december 1948 en mei 1949. In de korte pauze tussen deze acties kwam ik er krijsend ter wereld, maar ach, soedah, 't is een terzijde.
De kille cijfers tonen dat 'Politionele Acties' een tamelijk eufemistisch begrip was, want in die overspannen na-oorlogse periode lieten niet minder dan 4751 Nederlandse militairen er het leven*. Dat is ruim tweemaal het aantal dat omkwam tijdens Hitlers Blitzkrieg in 1940. Het dodental onder Nederlandse(-Indische) burgers - vaak wraakacties - bedroeg tussen de vijf- en dertigduizend. Onder de tegenstanders - strijders voor de Indonesische onafhankelijkheid - vielen tussen de honderd- en tweehonderdduizend doden. ‘Politionele Acties’ ammehoela, brute oorlog was het! Dat realiseerde ik me weer eens toen ik onlangs De Tolk van Java las, de zo geprezen roman van Alfred Birney. Een goed boek waar ik me evenwel ook aan ergerde, maar oké, soedah. Het verhaalt de woede van een zoon jegens zijn tirannieke, geschifte vader die met een hutkoffer vol oorlogsgruwel naar Nederland was gevlucht, hier vervolgens een gezin stichtte dat fors ontspoorde. Wat me echter het meest trof in deze roman was - en is - de onduidelijkheid wat nu eigenlijk Indisch is. Je kunt er allerlei definities op loslaten, maar Indonesisch, Indisch, Nederlands-Indisch, Indo, Indo-Europeaan, Molukker, Ambonees, half caste, blauwe, pinda, et cetera, zijn termen die aan zoveel gevoelens, nuances en interpretaties bloot staan dat niemand het nog echt begrijpt, ook het bastaard-volk zelf niet, met hun doodvermoeiende gespletenheid. Hoewel, misschien begrijpen ‘we’ het best, maar is het amper uit te leggen. Ach, soedah, laat ook maar.

Apneu

Bij ons kleine appartement behoorde een zwembad. Ik trok er graag baantjes, vooral in de namiddag wanneer het rustig was. Daarna liet ik me door de lage zon opdrogen op een van de aanwezige ligbedjes. Op een mooie middag lag ik in die hoedanigheid te soezen. Ik was niet de enige; een paar bedjes verderop lagen twee Franse vrouwen. Ze vormden een stel, dat was me duidelijk. De ene was mannelijk robuust, wat ik hier met reden vermeld. Ze snurkte namelijk als een sumoworstelaar met apneu. Haar partner, een lieflijke brunette met een paardenstaart, keek mij glimlachend aan. Ze haalde daarbij verontschuldigend haar schouders op. Maar even later werd het de paardenstaart toch te gortig. Ze stond op om haar houtzagende vriendin op een tedere manier te wekken. Dat lukte, waarna een hemelse stilte intrad die ik dankbaar omarmde. Maar achter mijn nu snel zwaarder wordende oogleden herhaalde zich de liefdevolle aanraking waarmee de ene vrouw de andere wakker had gemaakt.

Iets later (ik was alle gevoel van tijd kwijt) werd ik wakker van mijn eigen gesnurk. Gegenereerd keek ik om me heen en zag dat de Françaises waren verdwenen. Ik miste ze, voelde me verlaten, had het koud. De zon was achter de heuvels gezakt. 

Zuid-Soedan

Een keuze maken is voor de moderne mens een ramp. Het geeft onrust, twijfel of angst. Niet zelden doen deze nare gevoelens zich juist voor op momenten dat je ze kunt missen als kiespijn. Zo zou je huwelijksdag een hele mooie moeten zijn – de mooiste zelfs. Maar neen, vrijwel iedereen stort zich in een pathetisch stressfeest. Vakantie, ook zoiets. Denk Griekenland: een turquoise baai, witte huisjes met blauw beschilderde luiken, druivenranken, ezeltjes, kortom de hele Hellenistische meuk. Toppie, maar waar ga je kanen? Bij het visrestaurantje op de havenkade waar die verse octopusjes zo geinig hangen te drogen? Nee, daar zitten die schurftige zwerfkatten naast je tafel te bedelen. Op het terrasje onder de oude plataan dan maar, waar die oude bouzoukispeler voor sfeer zorgt? Nee, daar is geen wifi. Bij die taverne met dat schitterende uitzicht over de Ionische Zee? Nee, kut, daar zitten die lawaaierige Engelsen uit dat appartementje naast ons. Godskolere, wat een ellende. Zuid-Soedan, eat your heart out. En dan moet je ook nog eens de juiste keuze maken uit het menu. En voor welke wijn gaan we? Eerst een glas proberen of meteen maar een karaf? Gelukkig zit juist dáár de oplossing. Ga voor een karaf, klok die in een uptempo leeg en je zult zien dat alle keuzes de juiste bleken. Althans, voor even.