Splendid isolation

Over Bali valt een boel te vertellen. Maar laat ik, nadat ik er onlangs een tijdje vertoefde, het omschrijven als de plek waar paradijs en hel tegen elkaar schuren.
     Op dit Indonesische eiland (zeg, de helft van Nederland) is alles betoverend. Geen wonder dat het reeds vanaf begin vorige eeuw kunstenaars en bohemiens aantrok. Het vreedzame en tolerante hindoeïsme, het mystieke, de kleurrijke cultuur en de overweldigende natuur - tot WO2 liepen er nog tijgers en panters rond - maakten Bali tot een paradijselijk oord.
     Maar de splendid isolation verkruimelde met de opkomst van het massatoerisme. Het verklaart de schuurplek met de hel. Op het godeneiland struikel je over de ruim zes miljoen braakballen die Boeings en Airbussen er jaarlijks uitspugen. De bekende Henks & Ingrids aller landen, hipsters met haarknotjes, culi's met tuitmondjes, pensionado’s, surfers, snorkelaars, feestgangers, zonaanbidders, overwinteraars, honeymooners, Instagrammers, overjarige hippies, yogi's, backpackers, alles toetert door elkaar heen op het smalle, overvolle asfalt en rond tourist traps. Een kritische hoteleigenaar vertrouwde mij toe dat er ook steeds meer Javanen hier naartoe komen om, na een uurtje varen, tijdelijk de islam in te ruilen voor de Balinees-hindoeïstische tolerantie en hier hypocriet de bloemetjes buitenzetten. 

     Natuurlijk springen de locals - reeds 4,5 miljoen in aantal en zich rap vermeerderend - handig op de toeloop in. Als taxichauffeur, scooterverhuurder of hotelmedewerker scoor je immers meer roepia’s dan als ploeterende tonijnvisser of kruimelboer. 

     Vanzelfsprekend verschilt de heisa enorm per eilanddeel. Er zijn heus nog plekken waar ik een overweldigende rust en schoonheid ervoer, met name in het noorden. Maar er waren minstens zoveel situaties waarin stress en ergernis deze neuroot overmande. En nu hoor ik meteen roepen: ‘Duh, dit weet je toch als je naar Bali afreist?’ Welnu, daarin heeft men gloeiend gelijk. Ik haast me dan ook te melden dat ik er naartoe ging voor familiebezoek. Dat ik dit ter verdediging aanvoer toont meteen ook de pijnlijke verwording van het aardse paradijs dat Bali ooit was.

     En toch.

     Toch blijft het trekken. Vanwege de familie natuurlijk. En de kleurrijke pracht. En de zon. En de zee. En het bordje mie goreng met een eitje als ontbijtje.

Volgens Wikipedia is dit de laatste foto van Pantera tigris balica,
oftewel de Balinese tijger. Het was de meest oostelijke ondersoort
van deze schitterende, grote kat. Rond 1937 zou het laatste
exemplaar zijn afgeschoten. De reden is oeroud:
de ene diersoort werd zo 'succesvol' dat voor de andere
geen plaats meer was, met extinctie tot gevolg.

Sheherazade

Sommige dingen vallen mee, sommige tegen. Zo bezocht ik niet lang geleden een in het ziekenhuis praktiserende kno-arts. De man wilde voor onderzoek middels een camerasonde via mijn neus afdalen naar mijn keel, wat me bijzonder onprettig leek. Goddank was het leed veel minder dan gevreesd. Het voelde vreemd, jeukte wat, maar geen centje pijn. Daverende meevaller. Daags daarna probeerde ik een nieuw keukenrecept uit, iets met courgettes. Hier het tegenovergestelde effect: het smaakte naar uitgedroogde aarde, viel dus vies tegen.
     Sommige dingen vallen niet mee én niet tegen. Mwah, zeg je dan. Zo slenter ik momenteel door de straten en steegjes van Doha, hoofdstad van Qatar, (olie)staatje aan de Perzische Golf, de regio waarover Sheherazade zo mooi vertelde in de Sprookjes van Duizend-en-een-nacht, denk aan Ali Baba, Sindbad, Aladin en al die andere feeërieke types. Ik ben op doorreis, maak hier een tussenstop inclusief één overnachting in het dynamische stadscentrum. Dit oord voldoet precies aan mijn ideeën vooraf. Bloedheet, baardige mannen in witte jurken, ultramoderne architectuur afgewisseld met kleurrijke souqs, klaagzangerige minaretten, een vogelmarkt (met o.a. jachtvalken) en een dromedaris die speciaal voor toeristen fotogeniek als kameel staat te acteren. Hotel, vervoer, eetgelegenheid, alles verloopt gladjes of is efficient geregeld, wellicht met dank aan de alom aanwezige arbeidsmigranten die hier het vuile werk verrichten, zoals het opruimen van dromedarispoep. De (meestal stinkend rijke) Qatari zelf zijn attent, voorkomend en vooral prettig gereserveerd. Zoals gezegd valt het me zowel niet tegen als mee, iets wat in dit verband volkomen betekenisloos is want waar het vanzelfsprekend vooral om gaat, is je eigen verwachting. En die luidde: heel aardig om de regio van de Sprookjes van Duizend-en-een-nacht eens aan te doen, maar dan voor slechts één nachtje, en zeker niet voor die andere duizend.

Sheherazade was de fictieve, Perzische vertelster van de 
Sprookjes van Duizend-en-een-nacht, een bont samenraapsel
van verhalen die zijn opgetekend vanaf het begin van de
christelijke jaartelling tot en met de 18e eeuw.
Vooral de ons bekende verhalen over Ali Baba,
Sindbad de Zeeman en Aladin dateren uit de latere periode.