Boogschieten

American Primeval heet de miniserie die ik volg op Netflix. Ik hou van dit soort verhalen. Het speelt zich af in de lege ruigte van Utah, midden 19e eeuw. Het landschap is overweldigend: eindeloze vlakten, wouden en het ijzige Wasatch-gebergte, onderdeel van de machtige Rocky Mountains. In de serie zie je pioniers op weg naar het westen, premiejagers, blauwjassen (het leger) en sektarische mormonen die de mythe koesteren dat een opperwezen, speciaal voor hen, een aards koninkrijk heeft gereserveerd in dit onontgonnen land. Zij allen betreden ongevraagd de grond van de native Americans.
     Vroeger bij het cowboytje spelen (geen kind doet dat nog) was ik liever indiaan dan cowboy. De eerste deed het met een pijl en boog. En hij was dapper en wijs. En hij had adelaarsveren op zijn hoofd. In mijn jeugd vormden meeuwenveren het alternatief.
     Alles aan De Indiaan vond ik geweldig. Apache, Sioux, Cheyenne, Kiowa, Arapaho, Pawnee, Shoshone, Comanche, Cherokee, Huron, Ute, Blackfoot, Mohawk. Pure poëzie. Zoals gezegd spraken deze nobele wilden me ontzettend aan. Nu nog eigenlijk, ofschoon ik weet dat inheemse Amerikanen vaak helemaal niet zo nobel waren. Het waren 'gewone' luitjes, dus soms net zulke etterbakken als de rest van de mensheid. Zo zagen sommige 'roodhuiden' er geen been in om concurrerende stammen kalt te stellen, vaak op een weerzinwekkende manier: scalperen, squaws verkrachten. Hét verschil tussen hen en de westwaarts trekkende 'bleekgezichten' blijft echter overeind: de laatsten waren indringers, landdieven, ziekteverspreiders en niet zelden natuurbarbaren.  

     Rood, wit, geel, bruin, zwart: mensen jagen overal hetzelfde na. Soms gebeurt dat op een vreedzame manier, soms niet. Plussen en minnen. Zo ben ik een uiterst beminnelijk heerschap, maar net zo vaak iemand om op te schieten. Doe gerust, maar wel graag met pijl en boog. En dan recht door het hart. Aan lijden heb ik een broertje dood. 

Filmtrailer zien? Klik HIER

Stille kracht

Velen zullen zich herinneren hoe ze als kind meeluisterden naar gesprekken tussen de grote mensen. Bijvoorbeeld tijdens feestdagen als de familie bijeenkwam. Onder volwassenen gingen dan vaak pakkende verhalen rond. Smullen!
     Als ik terugdenk aan mijn eigen kindertijd en de clan waartussen ik opgroeide, dan speelde Indië een hoofdrol. Vaak hoorde ik de ouderen hoog opgeven over die heerlijke koloniale tijd van voor de oorlog. Ik hoorde praten (opscheppen?) over tijgerjachten en meerdaagse motorritten op Harley Davidsons naar kratermeren op Sumatra. Over de tennisclub, de soos, het zoete leven waarbij baboes en ander personeel de bovenlaag faciliteerden. Over de schoonheid van de Preanger op Java. Over goena-goena en stille krachten alom. 

     Er was natuurlijk ook drama. De oorlog brak uit, het diepe buigen voor De Jap, de angst in de vrouwen- en kinderkampen en het door krijgsgevangenen verrichte beulswerk aan de beruchte Birmaspoorlijn. Meeslepend voor ons kinderen, waren ook de verhalen over de tijd ná WO2. Het ging dan over de politionele acties, de bloedige Bersiap, de tweespalt tussen Nederlanders en naar zelfstandigheid verlangende Indonesiërs. Toen de laatsten aan het langste eind trokken, werd elders een veilig heenkomen gezocht, in ons geval in 'buurland' Nieuw-Guinea. Dit bracht nieuwe verhalen voort: het ruige bestaan op dit onderontwikkelde reuzeneiland, kroezige krijgers met peniskokers, menseneters, paradijsvogels, de ondoordringbare bush en een tropisch gebergte met eeuwige sneeuw. Ik luisterde als een neuswijze bosmuis.

     De generaties boven mij zijn verdwenen. Wat ze achterlieten zijn foto’s en weemoed.
     Ik mis de verhalen. Ik mis de vertellers én de zwijgzamen.

Een stuiptrekking van het kolonialisme binnen mijn clan:
Bandung, Java, 1950. Mijn broer en ik onder de hoede
 van de baboes die ons (ook letterlijk) op handen droegen.
Desondanks kijk ik hier wat misnoegd. Koloniaal bijna.
75 jaar na dato is dit hét moment voor mijn excuses.