zondag 27 april 2025

Mensen, feiten en ideeën

Het schijnt dat je onze soort kunt onderverdelen in drie favoriete gespreksonderwerpen: mensen, feiten en ideeën. Zij die het dolgraag over mensen hebben doen dat over kennissen, collega’s, buren of BN’ers (en over zichzelf). De tweede groep praat vooral over feitelijkheden zoals het nieuws, werk, stand der techniek, sportresultaten of beurskoersen. De derde groep gaat liever de diepte in, discussieert over achtergronden, filosofeert over universele waarheden, houdt zich bezig met zijns-vragen.
     Heel strikt zijn we daarin niet. Soepel van geest als de meesten van ons zijn, voegen we ons naar de omstandigheden. Toch, zodra we de kans krijgen, zal de ene graag over een collega roddelen, de ander het liefst over het rendement van Vattenvalls zonnepanelen oreren terwijl een derde zich hardop afvraagt of je een foetus al een mens(je) mag noemen en een bevrucht ei een kuiken. Ik bedoel maar.
     De huidige president van de VS is bij vrijwel iedereen een favoriet onderwerp van gesprek. Maar teruggrijpend naar wat ik zonet schreef, kun je ook hier verdeling aanbrengen. Mensen-mensen hebben het graag over zijn kapsel, zijn Grab 'em by the pussy-proza, zijn vrouw en kinderen. Praktisch ingestelden praten het liefst over zijn decreten en de wereldwijde gevolgen daarvan. Ideeën-mensen bespreken wat zijn presidentschap zegt over het tijdsgewricht waarin we ons nu bevinden en wat de kudde bezielt om achter dit soort leiders aan te lopen. In Donald Trumps casus bestaat echter nog een vierde categorie. Dat zijn de mensen die voor afzondering kiezen, onder een steen leven of op een verafgelegen eiland. Zij hebben nooit van Trump gehoord of houden zich totaal niet met hem bezig. Best mogelijk dat juist zij het beste af zijn.

's Wereld laatste echte jager/verzamelaars leven wellicht op Noord-Sentinel.
Van beurskoersen, zonnepanelen en Donald Trump hebben ze nooit gehoord.
De in afzondering levende volksstam wordt geschat op driehonderd zielen.
Ze zijn niet erg gesteld op vreemdelingen, zacht gezegd.
Bij betreding van dit eiland kunnen bezoekers rekenen op een pijlenregen.
Noord-Sentinel behoort tot de afgelegen Andamanen. Deze eilanden-
groep bevindt zich, samen met de iets zuidelijker gelegen Nicobaren, centraal
in de Golf van Bengalen, een uitloper van de Indische Oceaan. De eilanden
vallen onder Indiaas bestuur, maar staan onder druk vanwege hun strategische
ligging, hun (voor toeristen) idyllische schoonheid én door waterstijging.


zondag 13 april 2025

Badderen

Ergens op mijn landgoed staat op een laag stapelmuurtje een oelekan. Hoe ik aan dat ding kom weet ik niet, maar ik bezit dit familiestuk al heel lang. Velen kennen het woord niet, daarom: een oelekan is een brede, lage natuurstenen vijzel, bekend uit de Indische keuken. Ongetwijfeld is dit exemplaar binnen mijn stamboom dan ook vaak gebruikt bij bereiding van boemboes en sambals.
     Een keukenprins ben ik niet, dus mijn boemboes en sambals komen heel ordinair uit een pakje, zakje of potje. De betreffende oelekan stond zodoende eeuwenlang stof te vangen in de schuur. Tot ik op het lumineuze idee kwam dit werkeloze keukenattribuut te gebruiken als oerstevige drinkbak voor de vogels die mijn tuin aandoen. Het bleek een daverend succes.
     Zeker in dit tot nu toe droge, zonnige voorjaar is het een komen en gaan van vooral mussen, merels, kauwtjes en eksters. Ze komen er niet alleen hun dorst lessen, maar ook om heerlijk te badderen. Zien genieten is genieten, zeker voor een bejaarde luiwammes die doelloos in zijn tuinstoel hangt of vanachter zijn raam naar buiten koekeloert. Dat klinkt wellicht passief, maar ik ben er ook best druk mee, hoor. Met name als de wat grotere vogels een spetterend bad nemen dan raakt de ondiepe oelekan snel leeg. En dus slof ik op warme, zonnige dagen om de zoveel tijd heen en weer om water bij te vullen. Maar dat doe ik graag, het is dankbaar werk. Sterker: het is dankbaarder én nuttiger dan vrijwel alles wat ik tijdens mijn werkzame leven uitvoerde.

Links op de voorgrond de oude oelekan, ook wel tjobek genoemd,
Hij doet dienst als drinkbak en/of badderplaats voor vogels.
Een platte vijzel, in gewoon Nederlands.