De woonwinkel is overzichtelijk. Niet zo heel groot, maar ook weer niet propperig. Ik loop langs een paar strakke hoekbanken. Deze toko moet het echter vooral hebben van comfortabele stoelen, oftewel relaxfauteuils. Die staan dan ook prominent in beeld. Doorgaans zijn ze elegant en eigentijds. Materiaalsoorten volop: lekker ruikend leder, mooie stoffen, geborsteld metaal. En ze zitten heerlijk, vooral doordat je alles kunt verstellen ten dienste van benen, bips, rug en hoofd. Het meubilair wordt, kortom, geheel op de relaxende mens afgestemd. De prijskaartjes zijn dan ook stevig, zeker als je voor de elektrische uitvoeringen gaat. Bij die modellen breng je met een simpel knopje de stoel in de voor jou ideale zit-, hang- of ligstand. Er zijn zelfs door stroom aangedreven stoelen die je helpen opstaan. Vanzelfsprekend zijn die elektrieken varianten vooral bedoeld voor wat ouderen - ook al vanwege hun vaak ruimere beurs. Gemak dient de mens, dus peutert-ie zijn energie uit een stopcontact.
Met een verzadigde glimlach probeer ik het allemaal uit. Terwijl ik zo met allerlei knopjes in de weer ben, vliegen de hommels vanuit mijn hoofd plotsklaps naar de overkant van de Atlantische oceaan. Naar inrichtingen waar zware criminelen in elektrische stoelen het slotakkoord van hun leven ondergaan. Ontegenzeggelijk zit men daar - in dat dodelijke meubilair - er minder ontspannen bij dan ik in de relaxfauteuils van deze woonwinkel. Maar doordat vooral senioren voor zo’n elektrische variant kiezen, is de uitkomst ongeveer gelijk.
zondag 29 januari 2023
zondag 22 januari 2023
Verbeeldingskracht
Woorden of uitdrukkingen kunnen letterlijk voelbaar zijn. Vanzelfsprekend is de ene mens daar ontvankelijker voor dan de andere. Het zal met sensibiliteit te maken hebben in combinatie met taalgevoel. Maar vooral met verbeeldingskracht, met suggestief talent.
Ik merk dat al bij een woord als ‘flauw’. Als ik dat ergens hoor of tegenkom voel ik me terstond slapper en meliger. Soms krijg ik spontaan verlangen naar iets zoutigs. Heel gek. Maar goed, dit is een onschuldig voorbeeld. Het kan erger.
Bij een woord als ‘priem’ schiet mijn bloeddruk omhoog. Meteen doemt immers het beeld op van zo’n vlijmend stuk gereedschap gevolgd door al het verschrikkelijks dat je daarmee kunt aanrichten. Misschien zag ik te veel films.
Ongeveer dezelfde reactie ontlokt bij mij de uitdrukking ‘zichzelf in de voet schieten’. Ik zie de verschrikking prompt voor me. Kakkies zijn gecompliceerde lichaamsdelen, bestaan uit 26 botjes, 33 gewrichtjes en verder uit spieren, pezen en zenuwen. En daar dan uit eigen beweging een stalen kogel doorheen jagen! Subiet trekt bij het horen van deze best vaak gebruikte uitdrukking een haast scheurende pijn door mijn poot en doemt de gruwel op - au en gatver vormen hier een misselijkmakende combine.
In het kort: het samengaan van sensibiliteit en verbeeldingskracht kan de hel betekenen. Godzijdank kunnen diezelfde eigenschappen er ook voor zorgen dat bepaalde woorden of teksten je welhaast fysieke genoegens verschaffen. Maar die hou ik voor mezelf.
Ik merk dat al bij een woord als ‘flauw’. Als ik dat ergens hoor of tegenkom voel ik me terstond slapper en meliger. Soms krijg ik spontaan verlangen naar iets zoutigs. Heel gek. Maar goed, dit is een onschuldig voorbeeld. Het kan erger.
Bij een woord als ‘priem’ schiet mijn bloeddruk omhoog. Meteen doemt immers het beeld op van zo’n vlijmend stuk gereedschap gevolgd door al het verschrikkelijks dat je daarmee kunt aanrichten. Misschien zag ik te veel films.
Ongeveer dezelfde reactie ontlokt bij mij de uitdrukking ‘zichzelf in de voet schieten’. Ik zie de verschrikking prompt voor me. Kakkies zijn gecompliceerde lichaamsdelen, bestaan uit 26 botjes, 33 gewrichtjes en verder uit spieren, pezen en zenuwen. En daar dan uit eigen beweging een stalen kogel doorheen jagen! Subiet trekt bij het horen van deze best vaak gebruikte uitdrukking een haast scheurende pijn door mijn poot en doemt de gruwel op - au en gatver vormen hier een misselijkmakende combine.
In het kort: het samengaan van sensibiliteit en verbeeldingskracht kan de hel betekenen. Godzijdank kunnen diezelfde eigenschappen er ook voor zorgen dat bepaalde woorden of teksten je welhaast fysieke genoegens verschaffen. Maar die hou ik voor mezelf.
zondag 15 januari 2023
Vernedering
In de laatste klas van de lagere school regeerde juf Brouwer. Naast een krachtige overbeet werd ze gekenmerkt door haar hang naar orde en stilte. Op een keer, tijdens een opstel, liep ze de klas uit. Ik zag mijn kans schoon en begon te keten met het jochie naast mij. Wat ik niet wist was dat juf Brouwer via een tussendeur was teruggekeerd en pal achter me stond. Vanuit die positie verraste ze me met een snoeiharde oorvijg.
In datzelfde schooljaar hadden we gym van meester De Bruyn, een geblokte oud-KNIL-militair met Molukse wortels. Ook hij was gesteld op discipline. Eens, bij aanvang van de les, stond de klas in een rijtje opgesteld terwijl hij, gezeten op een lage houten bank, op z'n dooie gemak zijn gymschoenen aandeed. Mijn altijd verstrooide klasgenoot Gerard meende toen half binnensmonds Oh! Carol van Neil Sedaka te moeten lip-neuriën, een populaire song in die tijd. De Bruyn had één gymschoen aan, maar stond op en liep naar Gerard om hem met de andere links en rechts (forehand-backhand) op zijn wangen te kleunen.
Op de middelbare school probeerde meneer Letsch (uiterlijk een archetypische SS-officier) mij wiskunde bij te brengen - zonder succes. Eens, na een proefwerk, werd ik door Letsch naar voren geroepen. Vanaf de verhoogde lerarentafel liet hij mij het resultaat zien: een vel papier vol rode striemen met erboven het cijfer 1 ‘voor de moeite’. Daarna toonde Letsch het papier spottend secondelang aan de klas. Uiteindelijk maakte hij er een propje van en smeet het ver van zich af waarna hij mij opdracht gaf het op te rapen. Pure vernedering en een bekraste kinderziel.
Bovenstaand schoolbeeld is gelukkig (?) volledig gekanteld en genoemde leerkrachten zijn waarschijnlijk naar de eeuwige, pedagogische jachtvelden. Maar klasgenoot Gerard loopt wellicht nog rond met op beide wangen de profielafdruk van een gymschoen.
In datzelfde schooljaar hadden we gym van meester De Bruyn, een geblokte oud-KNIL-militair met Molukse wortels. Ook hij was gesteld op discipline. Eens, bij aanvang van de les, stond de klas in een rijtje opgesteld terwijl hij, gezeten op een lage houten bank, op z'n dooie gemak zijn gymschoenen aandeed. Mijn altijd verstrooide klasgenoot Gerard meende toen half binnensmonds Oh! Carol van Neil Sedaka te moeten lip-neuriën, een populaire song in die tijd. De Bruyn had één gymschoen aan, maar stond op en liep naar Gerard om hem met de andere links en rechts (forehand-backhand) op zijn wangen te kleunen.
Op de middelbare school probeerde meneer Letsch (uiterlijk een archetypische SS-officier) mij wiskunde bij te brengen - zonder succes. Eens, na een proefwerk, werd ik door Letsch naar voren geroepen. Vanaf de verhoogde lerarentafel liet hij mij het resultaat zien: een vel papier vol rode striemen met erboven het cijfer 1 ‘voor de moeite’. Daarna toonde Letsch het papier spottend secondelang aan de klas. Uiteindelijk maakte hij er een propje van en smeet het ver van zich af waarna hij mij opdracht gaf het op te rapen. Pure vernedering en een bekraste kinderziel.
Bovenstaand schoolbeeld is gelukkig (?) volledig gekanteld en genoemde leerkrachten zijn waarschijnlijk naar de eeuwige, pedagogische jachtvelden. Maar klasgenoot Gerard loopt wellicht nog rond met op beide wangen de profielafdruk van een gymschoen.
Oh! Carol van Neil Sedaka horen? Klik HIER
zondag 8 januari 2023
Graffiti
Naast de gereformeerde kerk bevindt zich een parkeerterrein. Als ik langsloop is het er uitgestorven. Wel staat in het uiterste hoekje een grote metalen container geparkeerd, een blauwe. Op die container is in witte letters de tekst gespoten: Why are we here?
Waarom in het Engels, vraag ik me af. Interessanter is echter de afkomst van de tekst. Je denkt dan al gauw aan met spuitbussen uitgeruste hangjongeren die hun twijfels over het doel dan wel nut van het leven willen uiten. En waar kun je dit soort dilemma's beter kwijt dan pal voor een godshuis, waar men meestal passende antwoorden heeft op grote vragen, want die staan nu eenmaal op schrift. Juist daarom denk ik toch eerder dat deze graffiti van de kerk zélf afkomstig is. Dit om bij haar gemeente, en met name bij de jongeren onder hen, het heilige vuur brandend te houden. De tekst wijst er immers op dat we hier om bepaalde redenen zijn. Veel gelovigen zijn daar zeker van en willen het daarom graag uitventen.
Twintig minuten later, terugkomend van een boodschap, lees ik de gestelde vraag op de container voor een tweede keer: Why are we here? Jammer dat ik geen verfspullen bij me heb, denk ik nu. Ik zou het enig correcte antwoord er namelijk dolgraag onder willen weergeven en wel in de vorm van een cartoon. Met mijn verfbus zou ik, heel simpel, de ontmoeting tussen een zaadcel en een eicel uitbeelden. Elke andere uitleg waarom we hier zijn berust op nattevingerwerk.
Waarom in het Engels, vraag ik me af. Interessanter is echter de afkomst van de tekst. Je denkt dan al gauw aan met spuitbussen uitgeruste hangjongeren die hun twijfels over het doel dan wel nut van het leven willen uiten. En waar kun je dit soort dilemma's beter kwijt dan pal voor een godshuis, waar men meestal passende antwoorden heeft op grote vragen, want die staan nu eenmaal op schrift. Juist daarom denk ik toch eerder dat deze graffiti van de kerk zélf afkomstig is. Dit om bij haar gemeente, en met name bij de jongeren onder hen, het heilige vuur brandend te houden. De tekst wijst er immers op dat we hier om bepaalde redenen zijn. Veel gelovigen zijn daar zeker van en willen het daarom graag uitventen.
Twintig minuten later, terugkomend van een boodschap, lees ik de gestelde vraag op de container voor een tweede keer: Why are we here? Jammer dat ik geen verfspullen bij me heb, denk ik nu. Ik zou het enig correcte antwoord er namelijk dolgraag onder willen weergeven en wel in de vorm van een cartoon. Met mijn verfbus zou ik, heel simpel, de ontmoeting tussen een zaadcel en een eicel uitbeelden. Elke andere uitleg waarom we hier zijn berust op nattevingerwerk.
zondag 1 januari 2023
Mens erger je niet
De praktijk voor mondhygiëne is zopas verhuisd naar een nieuw pand. Ik heb een afspraak, meld me aan bij receptioniste Maud, neem in de wachtruimte plaats aan de centraal geplaatste, grote ovalen designtafel en neem de nieuwe omgeving op. Zo zie ik het graag: stemmige wandkleuren, grote ruiten waardoor sferisch winterlicht binnenglijdt, een manshoge kentia palm die voor groen zorgt, hier en daar aardige kunst aan de muren. Aan één wand hangt ook een tijdschriftenrek vol uitnodigende glossy's. Voor elk wat wils: gezondheid, mode, fitness, kookkunsten, interieurs, reizen, klassieke auto’s, tuinen en natuurlijk de betere damesbladen.
Terwijl ik me installeer met Carros, een chique automagazine, komen drie karamelkleurige vrouwen binnen die ook plaatsnemen aan de designtafel (eigenlijk een belachelijk woord voor een meubelstuk). Een mooie moeder met, zo te zien, haar net zo mooie, jongvolwassen tweelingdochters. Ik stel me voor dat de moeder Cecilia heet en haar dochters Anisha en Edselia, of zoiets. Nauwelijks gezeten, grijpen de drie dames gehaast naar hun mobieltjes – mijn favoriete ergernis. Ik zie én hoor lange nagels druk over schermpjes razen.
Haast vanzelfsprekend moet ik hier in stilte weer iets van vinden. Ik bedoel: je bent hoogstwaarschijnlijk voor het eerst in deze smaakvolle ruimte en je hebt een rek vol glanzende magazines onder handbereik, dit alles om het wachten zo geriefelijk mogelijk te maken alvorens je smoel grondig gereinigd wordt. Maar neen, het enige dat je interesseert is je mobieltje.
Terwijl ik me vergaap aan foto's van een boterbloemgele Mercedes-Benz 300SL Roadster uit 1960, zie ik vanuit mijn ooghoeken dat de dames vooral druk zijn met hun socials en influencers. Cecilia, Anisha en Edselia zijn, kortom, bezig met zichzelf én met de bubbel waarin zij zich vast 24/7 bevinden. Daar is sec weinig verkeerds aan. Maar zo’n luchtbel kan zomaar een beperkte blik opleveren, wat weer kan resulteren in amechtig najagen van hypes, dramatiseren van dagelijks nieuws, vasthouden aan bedenkelijke (complot)theorieën en vooral oeverloos roddelen.
Ja sorry hoor, maar aangezien hele generaties inmiddels dit gedrag vertonen, ziet een zeurderige boomer als ik de wereld al snel naar de verdommenis gaan. Gelukkig is dit zwarte scenario ook weer betrekkelijk, althans voor wie voldoende wijs- en soepelheid van geest bezit, zodat men in staat is te onderkennen dat dit veranderende proces van alle tijden is. Vraag aan mezelf: bezit ik voldoende wijs- en soepelheid?
Neem nu de introductie van de stoommachine. Of nee, een leuker voorbeeld is de komst van de televisie in de Nederlandse huiskamer tijdens de vijftiger jaren van de twintigste eeuw. Een magisch oog dat aller aandacht zoog. Vooral de toen oudere generaties hadden er moeite mee. Zij kenden nog de tijd dat men de avonden (dank, Gerard Reve) met zijn allen ‘knusjes’ rond de eettafel doorbracht, wellicht omdat zich daar de enige lichtbron bevond. Vader las een krant of boek, moeder breidde een trui of babysokjes, de kinderen maakten hun huiswerk of speelden Mens Erger Je Niet. Daar kon geen televisietoestel tegenop, vonden destijds nogal wat traditionelen. We weten hoe dat afliep: de televisie bracht verandering in de vorm van een ánder soort gezelligheid, soms ook knus, soms ietsje minder. Het leven werd er misschien niet beter van, maar ook niet per se slechter. En zo gaat het met veel nieuwigheden.
Hohoho, hier begint toch iets te wringen. Jazeker, veranderingen zijn er altijd, en min of meer natuurlijke ontwikkelingen zijn niet te stoppen. Toch denk ik stiekem dat de overgang destijds van Mens Erger Je Niet naar het medium televisie, minder indringend was dan de triljarden digitale lijmdraden die je nu - van geboorte tot dood - in hun wurggreep houden.
Door zo te (blijven) redeneren bestaat natuurlijk de kans dat ik veel te ouderwets en pessimistisch acteer. Zo ja, dan ben ik net zo’n sneu als de vorige generaties senioren die door de eeuwen heen hoofdschuddend naar modernismen en innovaties keken, wat kwam doordat ze al deze veranderingen niet snapten, laat staan konden behappen.
Ineens begin ik serieus te vrezen ook tot deze oude kniezers-categorie te behoren. Gelukkig helpt Sabrin, mijn vertrouwde mondhygiëniste, me uit de zelfgegraven kuil. Ze opent haar deur, zegt mijn naam, maakt een lief kom-maar-gebaar. Ik schuif daarop mijn stoel naar achteren, ga staan, loop op haar af. (In een film gaan de beelden nu over in slomo en zwelt muziek aan.) Sabrin is nauwelijks ouder dan de in zichzelf gekeerde tweeling achter me. Maar zij staat wél open voor haar omgeving, is belangstellend, voorkomend en eveneens mooi met haar bruine ogen, Sheherazade-wenkbrauwen en matroesjka-hoofddoekje. Haar verschijning in de deuropening, in de zachte gloed van haar behandelkamer, doet mijn stemming snel keren.
Terwijl ik me installeer met Carros, een chique automagazine, komen drie karamelkleurige vrouwen binnen die ook plaatsnemen aan de designtafel (eigenlijk een belachelijk woord voor een meubelstuk). Een mooie moeder met, zo te zien, haar net zo mooie, jongvolwassen tweelingdochters. Ik stel me voor dat de moeder Cecilia heet en haar dochters Anisha en Edselia, of zoiets. Nauwelijks gezeten, grijpen de drie dames gehaast naar hun mobieltjes – mijn favoriete ergernis. Ik zie én hoor lange nagels druk over schermpjes razen.
Haast vanzelfsprekend moet ik hier in stilte weer iets van vinden. Ik bedoel: je bent hoogstwaarschijnlijk voor het eerst in deze smaakvolle ruimte en je hebt een rek vol glanzende magazines onder handbereik, dit alles om het wachten zo geriefelijk mogelijk te maken alvorens je smoel grondig gereinigd wordt. Maar neen, het enige dat je interesseert is je mobieltje.
Terwijl ik me vergaap aan foto's van een boterbloemgele Mercedes-Benz 300SL Roadster uit 1960, zie ik vanuit mijn ooghoeken dat de dames vooral druk zijn met hun socials en influencers. Cecilia, Anisha en Edselia zijn, kortom, bezig met zichzelf én met de bubbel waarin zij zich vast 24/7 bevinden. Daar is sec weinig verkeerds aan. Maar zo’n luchtbel kan zomaar een beperkte blik opleveren, wat weer kan resulteren in amechtig najagen van hypes, dramatiseren van dagelijks nieuws, vasthouden aan bedenkelijke (complot)theorieën en vooral oeverloos roddelen.
Ja sorry hoor, maar aangezien hele generaties inmiddels dit gedrag vertonen, ziet een zeurderige boomer als ik de wereld al snel naar de verdommenis gaan. Gelukkig is dit zwarte scenario ook weer betrekkelijk, althans voor wie voldoende wijs- en soepelheid van geest bezit, zodat men in staat is te onderkennen dat dit veranderende proces van alle tijden is. Vraag aan mezelf: bezit ik voldoende wijs- en soepelheid?
Neem nu de introductie van de stoommachine. Of nee, een leuker voorbeeld is de komst van de televisie in de Nederlandse huiskamer tijdens de vijftiger jaren van de twintigste eeuw. Een magisch oog dat aller aandacht zoog. Vooral de toen oudere generaties hadden er moeite mee. Zij kenden nog de tijd dat men de avonden (dank, Gerard Reve) met zijn allen ‘knusjes’ rond de eettafel doorbracht, wellicht omdat zich daar de enige lichtbron bevond. Vader las een krant of boek, moeder breidde een trui of babysokjes, de kinderen maakten hun huiswerk of speelden Mens Erger Je Niet. Daar kon geen televisietoestel tegenop, vonden destijds nogal wat traditionelen. We weten hoe dat afliep: de televisie bracht verandering in de vorm van een ánder soort gezelligheid, soms ook knus, soms ietsje minder. Het leven werd er misschien niet beter van, maar ook niet per se slechter. En zo gaat het met veel nieuwigheden.
Hohoho, hier begint toch iets te wringen. Jazeker, veranderingen zijn er altijd, en min of meer natuurlijke ontwikkelingen zijn niet te stoppen. Toch denk ik stiekem dat de overgang destijds van Mens Erger Je Niet naar het medium televisie, minder indringend was dan de triljarden digitale lijmdraden die je nu - van geboorte tot dood - in hun wurggreep houden.
Door zo te (blijven) redeneren bestaat natuurlijk de kans dat ik veel te ouderwets en pessimistisch acteer. Zo ja, dan ben ik net zo’n sneu als de vorige generaties senioren die door de eeuwen heen hoofdschuddend naar modernismen en innovaties keken, wat kwam doordat ze al deze veranderingen niet snapten, laat staan konden behappen.
Ineens begin ik serieus te vrezen ook tot deze oude kniezers-categorie te behoren. Gelukkig helpt Sabrin, mijn vertrouwde mondhygiëniste, me uit de zelfgegraven kuil. Ze opent haar deur, zegt mijn naam, maakt een lief kom-maar-gebaar. Ik schuif daarop mijn stoel naar achteren, ga staan, loop op haar af. (In een film gaan de beelden nu over in slomo en zwelt muziek aan.) Sabrin is nauwelijks ouder dan de in zichzelf gekeerde tweeling achter me. Maar zij staat wél open voor haar omgeving, is belangstellend, voorkomend en eveneens mooi met haar bruine ogen, Sheherazade-wenkbrauwen en matroesjka-hoofddoekje. Haar verschijning in de deuropening, in de zachte gloed van haar behandelkamer, doet mijn stemming snel keren.
Ach, misschien komt het toch goed met de mensheid, met ons. Te beginnen in 2023.
---
Dit blog wordt niet geredigeerd. Mocht je taal- of tikfouten tegenkomen, meld ze gerust, graag zelfs. Klik daarvoor onderaan de pagina op ‘reactie posten’ en geef het door. (Dit is niet zichtbaar voor anderen.) Overigens kun je hier ook andersoortige opmerkingen kwijt. Alvast dank.
Abonneren op:
Posts (Atom)