Racisme

Fascinerend vind ik het. Het is zo oud als de mens en wij allen maken ons er wel eens (onbewust?) schuldig aan, maar iedereen keurt het af. Racisme, want daar gaat het hier over, wekt anno nu zelfs grote woede op. Volkomen terecht natuurlijk. Maar soms kan een kanttekening geen kwaad.
Onlangs werd in Amerika een man op gruwelijke wijze mishandeld door een politieagent, en wel zodanig dat hij eraan overleed. De agent verdient daarmee een zeer zware straf, punt. Maar daar bleef het niet bij. Even later kwamen wereldwijd mensen tezamen om te protesteren, soms braken er onlusten en plunderingen uit. Dé reden was dat de politieagent wit was en de arrestant zwart. Als de politieagent of de arrestant een andere huidskleur zou hebben gehad, dan betrof het een lokaal akkefietje, maar dat terzijde.
Over de kernvraag van deze brute wandaad hoor ik vreemd genoeg (nog) niemand, want daarvoor zou je in het hoofd van de politieman moeten kunnen kijken. Die vraag luidt: heeft hij de man zo mishandeld omdat hij zwart was? De agent kan namelijk ook ‘gewoon’ zeer gewelddadig van aard zijn, of wreed, of sadistisch, of een ontzettende lul. Maar daarover is, naar mijn weten, tot dusver niets bekend. Toch vulde de openbare ruimte zich razendsnel met boze burgers die vol inzetten op racistische motieven.
De open zenuw ligt natuurlijk in de historische context. Zwarte mensen werden/worden vaak openlijk gediscrimineerd, mishandeld of anderszins racistisch bejegend, zeker in de VS. Voor rode, bruine en gele burgers gold/geldt overigens hetzelfde. Maar als nu een witte politieagent een zwarte man mishandelt dan is dat, hoe verschrikkelijk ook, nuchter bekeken niet automatisch een racistische daad. Daar direct van uit gaan getuigt van een beschuldigende aanname van 'wit racisme' bij de agent. Zolang niet vaststaat dat de huidskleur van zijn slachtoffer een rol speelde in het brein van deze gewelddadige diender, kun je stellen dat al die woedende demonstranten, waar ook ter wereld, zich schuldig maakten aan iets waar ze juist fel tegen zijn: racistisch denken en etnisch profileren. Vandaar mijn eerste alinea.