Lachende hyena's

Over de havenpromenade naderde een gezinnetje. Vader, moeder en een kind van ongeveer zes. Het manneke spurtte ineens mijn richting op en stopte pal voor me. ‘Hoe heet jij,’ vroeg-ie omhoogkijkend met tekenfilmogen. Verrast door zoveel spontaniteit gaf ik direct mijn voornaam prijs. Op mijn beurt vroeg ik hem met mijn meest verleidelijke kinderlokkersstem naar zíjn naam. ‘Dat zeg ik lekker niet,’ zei hij en huppelde voldaan terug naar zijn ouders.
     Ik was beetgenomen. Maar ach, het was een kind, dus nam ik mijn verlies. Wat me wél raakte, was hoe op afstand paps en mams met hysterische falsetstemmen om de actie van hun spruit - wellicht zijn succesnummertje - stonden te schateren. Hun tweestemmig gebulk deed me denken aan de hoge lach van opgewonden hyena's in de nachtelijke Serengeti. Nu begrijp ik heel goed dat ouders alles aan hun kind geweldig vinden. (Dat anderen hier soms anders over denken zet ik nu maar even tussen haakjes.) Maar door zo hysterisch te schateren om die kleine etter van ze, verlangde ik ter plekke dat een kamikaze-drone van Iraanse makelij op het trio neder zou dalen. Ja sorry hoor, maar zo ben ik ook wel weer. Ziezo, dat luchtte op, waarna ik mijn weg vervolgde.
     Voortbanjerend vroeg ik me af of ik niet hard bezig was een zure, mopperige, klagende boomer te worden, want dat is wel het laatste wat ik zou willen. Teneinde dit negativisme van me af te schudden, besloot ik subiet de hoge lach van hyena’s, die toch zo’n slecht imago hebben, net zo te waarderen als de nocturnes van Chopin. Maar dan wel in de nachtelijke Serengeti en niet overdag op de havenpromenade. 

Lachende hyena horen? Klik HIER

Papieren tijgers

Recentelijk werd in India een tijger doodgeschoten. De grote kat had al tien dorpelingen opgevroten en vormde dus groot gevaar voor de lokale gemeenschap. Daar kun je veel van vinden. 

     Aan de ene kant: het zal je kind of oude moedertje maar wezen. Bovendien geldt in de natuur het recht van de sterkste, dus afknallen dat beest.

     Aan de andere kant: er leven bijna acht miljard van onze diersoort op aarde tegenover nog geen vierduizend tijgers. En wat zeldzamer is, is doorgaans waardevoller. Zeker met de veelgeroemde biodiversiteit in het achterhoofd en voor wie niet is verblind door religie. Neutraal gezien is het dan ook van de zotte als een van die overvloedige wezens een van die uiterst zeldzame exemplaren afknalt. Maar ja.

     In India sterven jaarlijks enkele tientallen mensen door toedoen van tijgers. Nog meer Indiërs verliezen hun leven door agressieve olifanten. Maar dat is niets vergeleken bij de duizenden slachtoffers die in dit subcontinent jaarlijks sterven aan slangenbeten. Of door menselijk handelen! En dát is weer niets vergeleken bij de vele honderdduizenden die doodgaan door insecten of de miljoenen die bezwijken aan bacteriën en virussen. India is killing.

     Maar al die Indiërs - bijna 1,4 miljard in aantal - moeten ook weer niet al te veel piepen, want zíj hebben geen vluchtelingen, asielzoekers en arbeidsmigranten aan hun poorten. Jaja, dat zijn ónze tijgers, vooralsnog gelukkig van papier.

In Nederland lopen geen tijgers in het wild rond, wel wolven.
De verhouding wolf (Canis lupus) versus mens (Homo sapiens)
 is hier ongeveer één op een miljoen.
Wat is, beredeneerd vanuit biodiversiteit, waardevoller? 

Foto: Wikipedia

Don't Look Up

Een korte filmbespreking ertussendoor mag altijd, tenminste dat vind ik. 

     Komt-ie: Don’t Look Up. Ruim twee uur durend, maar ik heb me al die tijd uitstekend vermaakt. De cast bestaat uit Hollywoods groten als Leonardo DiCaprio, Cate Blanchett, Meryl Streep, Jennifer Lawrence en nog een hele trits beroemdheden. En als deze sterren ook nog hun rollen vet en smeuïg neerzetten, wordt het feest. 
     Eigenlijk weet ik verder niet zo goed hoe deze film te plaatsen. Het is lichte kost, maar het onderwerp is uitzonderlijk zwaar, namelijk het einde van de wereld. Kortom, we gaan naar de kloten. Desondanks viert in Don't Look Up het absurdisme hoogtij. Mooi.

     Mooi is ook hoe deze rolprent vol zit met verwijzingen naar de actualiteit. Bijvoorbeeld naar de digitale gekte die in ons is geslopen, de sociale media, likes en algoritmes die de samenleving aansturen, de clickbaits, memes en juicekanalen waar iedereen op los gaat. Of neem het populisme; meerdere malen moest ik tijdens de film aan Trump en consorten denken. En dan is er nog onze behoefte aan goeroes of out of the box-denkers die ons (zogenaamd) de weg wijzen, zoals Steve Jobs toen of Elon Musk nu. Ten slotte is er natuurlijk de boodschap dat we op ramkoers liggen. Nu vormt eens niet klimaatverandering het grote gevaar, maar een snel naderende komeet. Jippie. 

     Tegen het eind, als de Apocalyps op de voordeur klopt, zegt Cate Blanchett vrolijk, terwijl ze een fles bij de hals pakt: Laten we dronken worden. Zo hoor ik het graag. Alles is beter dan jezelf serieus nemen, zelfs als je ten onder gaat. 

Zin in de trailer? Klik HIER

Zeewolde

Vergezeld door mijn begeleidster, toerde ik over afgelegen polderweggetjes naar Zeewolde. Hoewel relatief dicht bij huis, waren we er beiden zeker twintig jaar niet geweest. Het stadje bleek in die tijd fors gegroeid, vergeet daarom direct de verkleinvorm. Ons viel vooral op dat alles er zo fris en welvarend uitzag. Mooie nieuwbouw afgewisseld met veel groen. Bedenk daarbij dat Zeewolde riant is gesitueerd tussen het grootste aaneengesloten loofbos van Nederland en de stranden en jachthavens langs het brede Wolderwijd. Een heuse voltreffer is bovendien dat het volwassen centrum goeddeels aan het water ligt, wat een gezellige indruk geeft. Verder zijn alle bekende winkelketens en voorzieningen aanwezig op een ziekenhuis, een treinstation en de Bijenkorf na.
     Heeft Zeewolde dan geen nadelen? Vast wel, maar wij vonden ze niet. De jonge serveerster in een lunchrestaurant aan de haven vertelde dat ze hier geboren en getogen was, en dat mensen haar wel eens vroegen of het niet saai was in zo’n polderstad. ‘Maar zo ervaar ik het he-le-maal niet. Ik heb het hier juist ontzettend naar de zin, heb hier ook zo veel vrienden.’ Een wat oudere inwoonster zei, wachtend voor een winkelkassa, dat wanneer ze de stad binnenreed ze altijd een vakantiegevoel kreeg. ‘En dan knijp ik in mijn arm en denk: maar ik wóón hier.’
     Vroeger, toen dit deel van de polder nog in ontwikkeling was, sprak men erover dat Zeewolde mogelijk zou uitgroeien tot het Wassenaar van Flevoland. Maar inmiddels kun je net zo goed zeggen dat Wassenaar het Zeewolde van de Randstad is.

Armoede

Iets verderop zijn werkmannen druk bezig een tuin te renoveren. Als voorwerk hebben de aannemerstroepen vrijwel alles verwijderd: struiken, wortelkluiten, stenen, schuttingen. Ze gebruikten daarbij mini-shovels en andere ronkende hulpmiddelen. Inmiddels is een redelijk geëgaliseerde ruimte ontstaan.
     Als ik passeer zie ik twee tuinmannen op comfortabele klapstoelen midden in de nieuwe kaalheid zitten. Kennelijk houden ze schaft, want ze zijn beiden verdiept in hun smartphones. Ik vind dat niet kunnen. Tuinmannen die pauzeren horen kromgebogen over spade of schoffel een sjekkie te draaien. Of ze zitten op een boomstronk hun boterhammen met kaas weg te kauwen. Als grumpy old romanticus vind ik pauzerende tuinlui die met holle ogen hun tijdlijn checken een armoedig gezicht.
     Over armoe gesproken.
     Volgens zeggen worden nu veel kinderen zonder ontbijt naar school gestuurd. Er zou geen geld (meer) voor zijn. Dat laatste betwijfel ik. Een bammetje hagelslag of bord havermoutpap kost netto een paar duppies. Kan dat er echt niet vanaf, desnoods met behulp van de voedselbank? Of is het zo dat er in veel gezinnen andere zaken spelen dan een lege portemonnee, zoals weinig aandacht, structuur of (zelf)discipline? Of hebben opvoeders die zeggen het niet te kunnen betalen, in werkelijkheid andere prioriteiten dan een kinderontbijt?

     Het televisiejournaal toonde onlangs een basisschool waar ze deze problemen trachtten te ondervangen door de dag te beginnen met een ontbijt voor álle leerlingen. Ik zag hoe de dienstdoende reporter aan een jochie (uit groep zes of zo) vroeg wat hij daarvan vond. Het kind antwoordde met een smile: ‘Dat vind ik heel leuk, anders moet ik vroeg uit bed om brood te smeren.’ Treffend verwoordde hij daarmee mijn onderbuikgevoelens. 

     Rest mij nog de vraag hoe een grumpy old romanticus zijn maatschappijkritiek over kan te brengen op de twee schaftende, hologige tuinmannen iets verderop.

Watt of lumen

Van mijn gemeente mochten huishoudens kosteloos ter waarde van zestig euro aan energiebesparende producten inslaan, een aardige geste. Dus toog ik met een speciaal pasje naar de dichtstbijzijnde bouwmarkt waar ik rap slaagde voor een waterbesparende douchekop. Van het resterende geld kon ik zowaar nog één energiezuinige ledlamp kopen. Dit werd nog een heel gezoek, want qua verlichting zie ik tussen de bomen amper het bos. Je hebt oude en nieuwe wattages. Zo is een klassieke gloeilamp van 40 watt gelijk aan een ledlamp van 6 watt, wat weer 350 of 400 lumen inhoudt. Ik bedoel maar.
     Nog meer moeite heb ik met het feit dat ledlampen vaak kil licht afgeven, zelfs als warm white op het doosje staat. Niets is zo ongezellig als koud licht. Ik woon nog liever in een met kogels doorzeefd huisje in de favela’s van Rio of in een golfplaten bouwval in Soweto zonder stromend water, dan in een Nederlands rijtjeshuis met ongezellig licht. Vanzelfsprekend drijf ik hier flink over.
     Dat laatste zinnetje is krom, maar dat komt door mijn moeder. Ze zei geregeld tegen me ‘Ruud, jij drijft weer over’ in plaats van 'Ruud, jij overdrijft weer'. Dat deed ze bewust. Taalgevoelig als ze was, speelde ze met de twee betekenissen van overdrijven die niets met elkaar gemeen hebben. In het ene geval ligt de klemtoon op de O, in het andere op de IJ. Wat over kan drijven, is een regenbui, slecht humeur of zorgelijke gemoed. Zelfs het hele bestaan 'drijft een keer over', en dat is niet overdreven. Bij alles en iedereen gaat immers ooit voorgoed het licht uit. Zowel in watt als in lumen.

Awkward

Tijdens regenachtige herfstdagen denk ik graag terug aan de afgelopen zomer. Zoals aan die warme dag dat ik na een duik in het Markermeer mijn boeltje bij elkaar raapte en weer op de fiets stapte richting huis. Al snel werd ik ingehaald door twee andere strandverlaters, een jongvolwassen stel op een scooter. De knul stuurde, zijn mokkel zat achterop, haar lange haren feestelijk zwierend in de rijwind. Zij had haar badkleding nog aan en droeg eroverheen een T-shirt. Iets specifieker: onder dat T-shirt piepte een string die in haar aars leek te verdwijnen. Aangemoedigd door de hoogzomerse sfeer, was de kennelijke gedachte alles-moet-kunnen-en-lang-leve-de-lol. Ze raceten me dan ook vrolijk kwetterend voorbij.
     De weg van het strand naar de stad leidt over een ophaalbrug. En jawel, juist vlak voor het vrolijk scooterende stel gingen de slagbomen omlaag en de brug omhoog. Ze moesten wachten. Kort daarop sloot ik pal achter het duo aan wat inhield dat ik ongeveer tien minuten tegen de onbedekte, vleesrijke bips van de jongedame aan zou kijken - moést kijken. Ongetwijfeld voelde zij mijn ogen op haar achterwerk branden. En niet alleen die van mij, steeds meer fietsers sloten aan, ik hoorde ze giebelen. Krampachtig probeerde de deerne de situatie te redden door haar T-shirt zover mogelijk omlaag te trekken, maar ze kwam vele centimeters textiel te kort. Gene lekte uit haar poriën.
     Wat haar vooral pijn moet hebben gedaan was dat ze geen geschikte billen had voor een stringetje. Ze waren, naast ongenadig wit, te uitdijend en lillend, iets dat werd uitvergroot door haar houding op de buddyseat. Zo bleek voor cellulite plaats te over. Hoe dan ook, van achteren gezien oogde het allemaal weinig flatteus en dat besefte ze hetgeen zorgde voor groot ongemak. Awkward in goed Nederlands.
     Toen de slagbomen omhoog gingen spoot de scooter er rap vandoor. De lange haren van het mokkel zwierden opnieuw in de rijwind, ditmaal vooral van opluchting.