Aambeien

In de Hermitage Amsterdam stond een aantal niet-meer-zo-jonge mannen, waaronder ik, gebogen over de grote maquette die de slag bij Waterloo weergaf. De maquette maakte deel uit van de tentoonstelling ‘Alexander, Napoleon & Joséphine’ die onderdak vond in de fraaie Hermitage. Onder de aanwezigen bevond zich ook de bouwer van deze schitterende maquette – hij had er bijna dertig jaar aan gewerkt. De maquettebouwer gaf ons, liefhebbers van militaire historie en Stratego, uitleg over zijn werkproces en de slag bij Waterloo in het algemeen. Maar aangezien alle aanwezigen meenden iets van deze veldslag af te weten, ontstond al snel een levendige discussie over de posities van bepaalde regimenten, de manoeuvres van Wellington en de Prins van Oranje, de rol van de Pruisische troepen en vooral over de aambeien van Napoleon.

Dat zat zo.

Napoleon was tijdens de slag bij Waterloo op z’n zachts gezegd niet lekker. Hij leed die bewuste dag -  18 juni 1815 - aan migraine, buikklachten en aambeien. Dat laatste was volgens veel beschrijvingen de aanleiding dat de Franse keizer, anders dan men van hem gewend was, bij Waterloo zich zelden te paard in de voorste linies liet zien. Velen meenden dat de keizer om die reden de slag in achterhoede doorbracht, gezeten in een comfortabel stoeltje met stro. Anderen wisten echter weer zeker dat Napoleon tóch op zijn paard was geklommen. Onder hen de maker van deze maquette die het figuurtje van Napoleon daarom fier op zijn beroemde witte paard Marengo had gepositioneerd.

‘Dat klopt niet,’ zei een van de aanwezigen die erg geloofde in het stoeltje-met-stro.

‘Dat klopt wel,’ zei de maquettebouwer, ‘want Napoleon kennende (hij kende hem dus), had hij zich op dat moment suprême beslist niet door aambeien laten weerhouden op zijn schimmel plaats te nemen.’

Er volgde gekuch en geroezemoes.

Wij - maquettebouwer, (pseudo-)historici, kenners, liefhebbers – kwamen er in de Hermitage niet uit. Wel waren we unisono van mening dat 't vragen om moeilijkheden was indien je, geteisterd door aambeien, te paard Europa wilde veroveren.