Zon

Mata betekent 'oog'. Hari betekent 'dag(eraad)'. Matahari betekent dus zoiets als ‘oog van de dageraad’, of in gewone mensentaal: de zon. Tot zover deze korte cursus Indonesisch.

In Leeuwarden sta ik in een smal straatje voor een statig pand dat is opgetrokken uit roodbruine bakstenen. In deze patricierswoning groeide Griet Zelle op, beter bekend als Mata Hari. Deze jonge schone Friezin trouwde met een Schotse KNIL-officier (dit verzin ik niet; ze bleek sowieso erg gecharmeerd van mannen in uniform), hield zich daarna op in de betere Haagse kringen, reisde vervolgens naar Indië, werd na terugkeer in Europa beroemd als exotische dan wel erotische danseres in nachtelijk Parijs en verloor daar ten slotte, in 1917, het leven voor het vuurpeloton na verdenking van spionage voor de Duitsers, wat erop wijst dat ze ook gecharmeerd was van Pruisische uniformen. Pittig, kun je zeggen, voor een burgermeiske uit Leeuwarden.

Het straatje waarin ik me nu bevind ligt op het hoogste punt van de Friese hoofdstad (van oorsprong een groep terpen). Ik probeer me voor te stellen hoe het leven hier was, zo tussen 1880 en 1890, met name voor een jong meisje. Speelde ze hier verstoppertje of rende ze achter een hoepel aan? Of flaneerde ze hier als vroegrijpe deerne en zaaide ze daarmee onrust onder hengstige Liwwadders?

Ach ja.

Mijn ogen dwalen nog een laatste maal langs de scherp tegen het blauw afstekende gevels van het straatje. Matahari schijnt fel vandaag.