Nutteloos

Rusland, er is niets wat mij aantrekt: landschap, klimaat, keuken, cultuur, rites, flora en fauna en de mensen ook al niet, op tennisster Maria Sjarapova na. Natuurlijk is dat sterk generaliserend, maar de strekking is duidelijk: ik hoef er niet zo nodig naartoe. Er is echter één plek waar ik wel graag eens rond zou willen struinen: de velden rondom het nikserige stadje Borodino. Hier werd in 1812 de meest intense eendaagse veldslag geleverd uit onze moderne geschiedenis, die tussen Napoleons Grande Armée en het leger van de tsaar. De strijd ging alle begrippen te boven, ook in aantallen. Eén voorbeeld: in de maanden na deze veldslag moesten omwonende boeren 35.478 paardenkarkassen opruimen*. (Dit getal even hardop uitspreken.) Volgens alle historische bronnen en verslagen was het niet alleen een extreem bloederig, maar zeker ook ‘fraai’ schouwspel. Elegante charges, kleurrijke uniformen en vaandels, trompetten, trommels en heel veel heldenmoed – de Russen alleen al verloren maar liefst 29 generaals*. De grote tragiek is dat er geen duidelijke overwinnaar uit tevoorschijn kwam, ofschoon beide partijen dat wèl claimden. Zowel naar Parijs als Moskou galoppeerden estafettes om ‘het goede nieuws’ te brengen. Borodino was van een schitterende nutteloosheid waarover keihard werd gelogen. We leerden er weinig van.

* Bron: 1812, Napoleons fatale veldtocht naar Moskou van historicus Adam Zamoyski.