Menno Baars

Zeker is dat veel meer mensen zich voor beeldend kunstenaar uitgeven dan er in werkelijkheid zijn. Want ja, de eeuwige vraag luidt: wat is beeldende kunst en wat niet? Mijn persoonlijke ballotage: iemand die met een zacht potlood nauwelijks een fatsoenlijke schets kan maken, valt subiet af als serieus beeldend kunstenaar. Iedere echte schilder, etser, beeldhouwer, mode-ontwerper, choreograaf, (tuin)architect, cineast, et cetera, kan namelijk, naast zijn eigen specialisme, ook altijd goed uit de losse pols tekenen. Picasso, de jongens van Cobra, Zadkine, Keith Haring en veel andere grote kunstenaars, zij allen konden eerst en vooral goed tekenen. Met dat als basis gingen ze vrij en lustig verder, abstraheren, zich beeldend uitdrukken dan wel een idee vertalen naar vrije expressie. Wie die basale tekenkunst niet beheerst, spéélt voor beeldend kunstenaar, soit!

In Lelystad loopt zo iemand rond. Menno Baars is zijn naam. Tekenen kon hij niet, wat je terugziet in al zijn werk. En dus begon Baars op een mooie dag gewoon met verf wild op een doek te smijten. Mogelijk tot zijn eigen verbazing werd hij er zeer succesvol mee. Wat daarbij wellicht een grote rol speelde was dat hij reeds enige regionale bekendheid genoot als kundig cardioloog in het plaatselijke IJsselmeerziekenhuis. (Een collega-specialist in hetzelfde ziekenhuis, een psychiater waarmee ik destijds vertrouwelijk roddelde, vertelde mij eens openhartig - en niet zonder jaloezie - dat deze zelfbenoemde artiest naar eigen zeggen met zijn kunst meer verdiende dan in zijn functie als cardioloog.)
Zoetjesaan verscheen Baars’ bonte palet overal. Publiciteitsgevoelig als hij was, reed hij door de stad in een door hemzelf fleurig beschilderd busje waarop met grote letters de tekst 'De Rijdende Kunstenaar' prijkte, een nogal kinderlijke verwijzing naar de destijds bekende TV-serie 'De Rijdende Rechter'. Welke echte beeldend kunstenaar bedenkt zoiets? Maar het werkte kennelijk. Menno Baars smeet verf op wedstrijdboten, gooide vanuit een gehuurde helikopter blikken latexverf op een kunstobject op de grond. Performances, waren het meer. Ondanks de stunteligheid in zijn werk verscheen hij in tijdschriften en galerieën tot in New York, Dubai en Monaco aan toe. Misschien kwam dat ook wel doordat hij zijn werkwijze verklaarde middels vette teksten als ‘ik leg hierin het leed en de ontreddering vast van mijn patiënten.’ Jaja, een smeuïg en lekker verkopend verhaal natuurlijk, waar menigeen dan ook lekker instonk. Ook het Lelystadse ziekenhuis waar hij werkte. Dat bestelde een aantal kleurig beschilderde objecten bij hun 'kunstzinnige' cardioloog en plaatste die theatraal voor de entree van het IJsselmeerziekenhuis. Uit welk potje deze 'kunstuitingen' werden betaald weet ik niet. Maar datzelfde ziekenhuis ging afgelopen week failliet. Waarmee ik niets suggereer.